بای پپ چیست ؟
بعضی از مشکلات جسمی باعث می شوند که نفس کشیدن برای شما سخت شود در این چنین مواردی شما ممکن است که نیاز داشته باشید که از دستگاه بای پپ بهره مند شوید . این دستگاه که به طور معمول به نام بای پپ و یا بی پپ شناخته می شود نوعی از ونتیلاتور است که به تنفس شما کمک می کند . در هنگام تنفس طبیعی ریه ها ی شما منبسط می شوند که این امر ناشی از دیافراگم است که عضله ی اصلی تنفس در قفسه ی سینه ی شماست و به سمت پایین حرکت می کند که این به دلیل حرکت عضله ی تنفس در قفسه ی سینه یا همان دیافراگم به سمت پایین میباشد .این امر باعث پایین آمدن فشار هوا در داخل کیسه های هوایی و ریه می شود و آنها با هوای اکسیژنه پر می شوند به عبارت دیگر قفسه ی ﺳﯿﻨﻪ ﺑـﺎ ﺣﺮﮐـﺎت دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ و ﻋﻀﻼت ﺑﯿﻦ دﻧﺪه ای در ﻫﻨﮕﺎم دم ﻣﻨﺒﺴﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎض دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ و ﻣﺴﻄﺢ ﺷﺪن آن در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﻮل ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت ﺑﯿﻦ دﻧﺪه ای، دﻧﺪه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ و ﺑﯿـﺮون ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽ دﻫﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﯾﮏ ﻓﺸﺎر ﻣﻨﻔﯽ در ﺳﯿﻨﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ. اﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﻣﻨﻔـﯽ موجب ورود ﻫـﻮا ﺑـﻪ ﺷﺸـﻬﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮد . در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺑﺎزدم در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻨﻔﺲ آرام ﻋﻤﻠﯽ ﻏﯿﺮ ارادی ( Passive ) است ﺑﺎ ﺷﻞ ﺷﺪن ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ ﻫﺎی درﮔﯿﺮ در ﻓـﺎز دم اﻧـﺮژی اﻻﺳﺘﯿﮏ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ﺷﺶ و ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﺳـﯿﻨﻪ ﺷـﺪه و ﻣﻮﺟـﺐ ﺑﻮﺟـﻮد آﻣـﺪن ﯾـﮏ ﻓﺸـﺎر ﻣﺜﺒـﺖ درﮐﯿﺴﻪ ﻫﺎی ﻫﻮاﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﺮوی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﻫﻮا را ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ.
اگر در تنفس شما مشکلی وجود داشته باشد دستگاه Bipap Philips Respironics می تواند به فشار هوای داخل ریه کمک کند دستگاه هوای تحت فشار را به مجاری تنفسی شما می رساند و به باز شدن ریه های شما کمک می کند.
Bipap تنها یک نوع دستگاه تهویه فشار مثبت است . هنگام استفاده از Bipap شما هنگام تنفس فشار هوای مثبت دریافت می کنید اما هنگامی که نفس می کشید فشار هوای بیشتری دریافت می کنید . در طول یک تنفس عادی زمانی که شخص عمل دم را انجام می دهد دیافراگم که اصلی ترین عضله تنفسی در قفسه سینه می باشد منقبض شده و با مسطح شدن آن یک فشار منفی در سینه بوجود می آید که این فشار منفی موجب ورود هوا به ششها و کیسه های هوایی می شود. حال اگر شخص دچار نارسایی تنفسی شده باشد دستگاه کمک تنفسی بای پپ Bipap می تواند بسیار کمک کننده باشد به طوری که با قرار دادن ماسک بر روی صورت و روشن کردن دستگاه کمک تنفسی هوا یا اکسیژن ( در صورت وصل دستگاه اکسیژن ساز به دستگاه بای پپ ) با فشار های از پیش تنظیم شده وارد مجاری تنفسی شخص شده و باعث منبسط شدن ششها می شود به این علت به این روش تهویه با فشار مثبت راه هوایی می گویند.
چه زمانی باید از بای پپ استفاده کنیم ؟
مشکلاتی که با Bipap حل می شوند و بای پپ به آنها بسیار کمک می کند .
اختلال انسدادی مزمن ریوی ( COPD) : التهاب غیر طبیعی راه هوایی و ساختمان غیر طبیعی ریه در پاسخ به یک محرک استنشاقی است که به طور معمول دود سیگار است و باعث محدودیت غیرقابل برگشت یا قابل برگشت نسبی جریان هوا می گردد و معمولا به مرور پیشرونده است.
آپنه انسدادی خواب : آپنه یا وقفهی تنفسی خواب به شرایطی گفته میشود که فرد در هنگام خواب دچار وقفه تنفسی میشود. تنفس افراد مبتلا به آپنه هنگام خواب دچار وقفههای مکرر شده و قطع میشود.
سندروم چاقی : سندروم هیپوونتیلاسیون ناشی از چاقی یکی از عوارض چاقی شدید است که در آن تعداد یا عمق تنفس بیمار ناکافی است (تنفس کند یا سطحی) . در این سندرم چاقی ، سطح دی اکسیدکربن خون بالاتر از نرمال و سطح اکسیژن خون پایینتر از طبیعی مشاهده میشود. بیمار گاه نارسایی قلبی و تورم اندام تحتانی نیز دارد.
ذات الریه : شش یا ریه نیز مانند هر عضو دیگر بدن ممکن است عفونت کند که به این عفونت ذات الریه یا سینه پهلو میگویند که ازخفیف به شدید می تواند متغیر باشد و بیمار را به بیمارستان بکشاند .
در ریه، هوا در نهایت وارد جایی میشود که کیسه هوایی نام دارد. هنگام بروز ذاتالریه برخی از این کیسههای هوایی با مایع چرکی پُر میشوند؛ بنابراین، نفس کشیدن برای بیمار سخت شده و اکسیژن کافی وارد خون نمیشود تا به همه نقاط بدن برسد.
آسم : آسم بیماری مزمن راه های هوایی است. در فرد مبتلا به آسم، دیواره های داخلی راه های هوایی، به برخی از موادی که فرد استنشاق می کند بسیار حساس می شوند و دچار تورم و التهاب می شوند. این تورم و التهاب باعث حساس شدن راه های هوایی و افزایش حساسیت آن ها به واکنش های آلرژیک می شود. در واکنش آلرژیک، راه های هوایی متورم می شود و عضلات اطراف راه های هوایی و دستگاه تنفسی سفت می شوند و باعث محدود شدن راه های هوایی و تولید بیش از حد مخاط می شوند و ورود و خروج هوا در ریه ها را با مشکل مواجه می سازد.
تنفس ضعیف بعد از عمل : بعد از عمل وقتی تنفس بیمار ضعیف می شود یک تنفس مصنوعی دایمی می تواند این مسعله را حل کند .
بیماری عصبی که تنفس را مختل میکند :مرگ سلولهای عصبی کنترل کننده حرکت ماهیچهها میشود و موجب ضعف عضلانی عصبی میشود
اگر تنفس شما بسیار ضعیف باشد بای پپ نمی تواند گزینه ی خوبی باشد . اگر کاهش هوشیاری و مشکلات بلع وجود داشته باشد هم گزینه ی مناسبی نیست . در این شرایط احتیاج به درمان و ونتیله شدن از روش تهاجمی وجود دارد .
در برخی موارد با بهبود تنفس افراد ممکن است بتانند به تنهایی با بای پپ ونتیله شده و دیگر نیازی به درمان تهاجمی نداشته باشند .
در این مد بیمار خود تنفس هایش را کنترل می کند و ختم می کند. تنفس با triggering توسط خود بیمار شروع می شود. در مواقعی که دستگاه Bi-Level استفاده می شود در خلال فشار EPAP تلاش دمی بیمار فشار و فلوی داخل مدار را تعدیل می کند و فشار IPAP اعمال می شود. فشار طوری تنظیم می شود که حداقل فلوی لازم بدست آید. ختم دم زمانی اتفاق می افتد که کاهش فلوی دمی به اندازه درصدی از Peak Flow که تنظیم شده برسد آن وقت فشار دستگاه به اندازه EPAP می شود. در مد خودبخودی یا ( S ) فشار دمی و بازدمی، trigger دمی و حداکثر فلو برای cyclingمی توانند توسط اپراتور تنظیم شود.
در این مد اگر خود بیمار نتواند براساس تعداد تنفس های تنظیم شده در دقیقه (BPM ) تنفس کند دستگاه این ریت تنفسی تنظیم شده را که بر اساس IPAP /EPAP Cycling ( نقطه ای که فاز دمی پایان یافته و فاز بازدمی در حال آغاز می باشد) تریگر شده است را تحویل بیمار می دهد.
۳- مد( ST ( Sponyaneous/Time :
در این مد خود بیمار تنفس ها را شروع می کند و اپراتور Back up respiratory rate را تنظیم می کند. اگر تعداد تنفس بیمار کمتر از RRتعداد تنفس تعیین شده شود سیستم به سمت مد Control حرکت می کند. در این مد اپراتور باید back up rate را معمولا ۳-۲ تا کمتر از تعداد تنفس بیمار انتخاب کند. همچنین فشار دم و بازدم و زمان دم به بازدم و triggering sensitivity را تعیین کند.
این دستگاه ها micro processorداخلی جهت آگاهی از افت یا قطع فلو دارند و به صورت اتوماتیک تنظیم شده اند که می توانند بسته به شرایط بیمار و افت یا قطع فلو EPAPرا تنظیم کنند. در نتیجه متعاقب IPAP هم تغییر خواهد کرد چون میزان PS برای دستگاه ها تنظیم شده است.
اما دستگاه هایی که بر اساس minute ventilation تنظیم می شوند می توانند pressure supportرا براساس نیاز بیمار تغییر بدهند. بنابراین تغییرات IPAP می تواند ناشی از تغییرات EPAP به تنهایی یا تغییرات PS باشد.
در حال حاضر مطالعات و تجربیات کلینیکی کمی در مورد استفاده از Auto Bilevel در نارسایی مزمن ریوی وجود دارد و نقش کلی این دستگاه ها در نارسایی مزمن خیلی پر رنگ نیست.
این نمونه دستگاه ها دو نوع هستند:
Inteligent Volume Assured Pressure Suport ) IVAPS)
AVAPS )Average Volume Assured Pressure )
در این نوع دستگاه ها تفاوت EPAP,IPAPبصورت اتوماتیک طوری تنظیم می شود که براساس شرایط بیمار حجم از قبل تنظیم شده را اعمال کند. برای مثال اگر قدرت عضلات تنفس کاهش پیدا کند و حجم جاری ( VT ) کم شود، دستگاه Pressure Support بیشتری را اعمال می کند تا حجم جاری به مقدار تعیین شده برسد و برعکس آن هم امکان پذیر است.
ADV در واقع واریانی از ماشین های Bi-levelاست که در درمان central sleep apnea و تنفس های شین استوک کاربرد دارد. در این مد EPAP , IPAP می تواند متغیر باشد و یا می تواند IPAP متغیر و EPAP ثابت باشد.
نحوه عملکرد آن شبیه ماشین های AVAPS است. با این تفاوت که در AVAPS فشارها برای رسیدن به حجم جاری هدف تغییر پیدا می کند ولی در ASV فشارها براساس کاهش یا افت فلو تغییر می کند.
عوارض استفاده از دستگاه چیست ؟
بای پپ معمولا بدون عوارض است و خطر دستگاه های درمانی تهاجمی چون عفونت را ندارد و بیشتر عوارض متوجه صورت می شوند مانند :
آسیب موضعی وست ناشی از ماسک های غیر استاندارد
نفخ معده ی ضعیف
دهان خشک
نشتی ماسک
سوزش چشم
درد سینوس
ماسک های بای پپ :
یکی از مهمترین مسایل در رابطه با استفاده و راحتی بای پپ استفاده از ماسک مناسب است . ماسکی که کاملا استاندارد باشد و با مواد مناسبی ساخته شده باشد . تفاوتی در ماسک بای پپ و سی پپ وجود ندارد و برای هر دو یک نوع از ماسک استفاده می شود . مدل های بسیار زیادی از ماسک ها وجود دارند که با سرچی ساده به اولین و بهترین مدل ماسک یعنی Dream Wear برخورد می کنیم . شما همچنین می توانید با مراجعه ی حضوری و تست کردن ماسک ها از نزدیک راحت ترین ماسک را برای خود بیابید و از آپنه ی تنفسی رها شوید . توصیه می شود هر بار از همان مدل ماسک قبلی استفاده نکنید وقتی ماسک های مدرن و جدید هر روز خواب راحت تری را برای شما فراهم می کنند .
انواع ماسک :
انواع متفاوتی از ماسک بای پپ BIPAP موجود می باشد. یک نمونه از این ماسک ها ، ماسک فول فیس ( Full Face Mask ) می باشد که بینی و دهان شخص را پوشش می دهد و با بندهایی که در پیشانی و گونه دارند بسته می شوند این نوع ماسک برای کسانی که در خواب از طریق دهان نفس می کشند بسیار راحت بوده همچنین این ماسک جز مناسبترین ماسک ها برای درمان نارسایی حاد تنفسی می باشند.
نوع دیگری از ماسک ها، ماسک نازال پیلو ( Nasal Pillow Mask) می باشند که دارای بالشتک های کوچک هستند که داخل بینی قرار می گیرند و فشار مثبت را از دستگاه بای پپ BI PAP به بینی بیمار اعمال می کند و کمتر صورت و چشمان شما را می پوشانند. ماسک ها سایزهای مختلفی دارند که در انتخاب ماسک بسیار با اهمیت می باشد و اکثر ماسک ها قابل تنظیم هستند.
نوع دیگری از ماسک ها، ماسک نازال ( Nasal Mask) می باشند که بر روی بینی قرار می گیرد. درکسانی که از کلاسترفوبیا رنج می برند ماسک های نازال راحت تر تحمل می شود. با استفاده از ماسک های نازال خروج ترشحات تسهیل می شود، مصرف مایعات و غذا خوردن راحت تر است و نسبت به ماسک های فول فیس یا اورونازال فضای مرده کمتری ایجاد می کنند.
نحوه تنظیم دستگاه بای پپ :
تنظیمات بای پپ معمولا باید توسط کارشناس های مجرب و حرفه ای فرساد انجام شود و چنانچه نیاز به تغییر تنظیمات باشد بهتر است فرد خودش اینکار را انجام ندهد ولی در مواردی با آموزش می توان با توجه به عملکرد هر دستگاه این کار را آموزش داد تا خود فرد بتواند تنظیمات را تغییر دهد . ولی برای آموزش اولیه می توانید به لینک زیر مراجعه کرده و ویدیوی آموزشی کارشناس فرساد را تماشا کنید و نظرات خود را با ما در میان بگذارید .
https://www.aparat.com/v/asReG
آیا امکان اجاره ی این دستگاه بای پپ هست ؟
برای مواردی چون کرونا , برخی از بیماران که ممکن است موقتی نیاز به استفاده ازدستگاه داشته باشند پیشنهاد می شود که دستگاه اجاره کنند به جای خرید که این امکان به صورت اجاره ی روزانه و ماهیانه در شرکت فرساد امکان پذیر است .