پالس اکسی متر وسیله ایست که به کمک آن میتوان میزان هموگلوبینی که با اکسیژن آمیخته شده است را اندازه گیری و به درصد بیان کرد . میزان نرمال آن بین %۹۵-۹۸ است . اگر این میزان از ۹۰٪ کمتر شود آلارم خطر به صدا در می آید . اين مانيتور با استفاده از تکنيک اسپکتروفتومتری، قادر به تشخيص Bradycardia Tachycardia, Hypnosis, Asphyxia در بيمار می باشد که با توجه به راحتی نصب، غير تهاجمی بودن تکنيک اتصال به بيمار و همچنين پارامترهای مفيد متعدد، از جمله مانيتورينگ هايی است که وسعت کاری بالايی در بخش های مختلف مراقبتی و درمانی دارد و برای اتصال به بیماران در سنین مختلف بزرگسال، طفل و نوزاد طراحی شده‌اند. اکثر دستگاه های پالس اکسی متر ضربان قلب را نیز اندازه گیری می کند . با این وسیله می توان از هایپوکس (کم شدن اکسیژن خون) جلوگیری کرد هایپوکسمی زمانی رخ می‌دهد که به بیمار بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخش زده شود یا زمانی که بیمار پس از یک بیهوشی عمومی به هوش آید .
پروب دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمهٔ گوش قرار می‌دهیم، بر روی قسمت بالایی پروب یک دیود منتشر کنندهٔ نور وجود دارد که دو نور قرمز و مادون قرمز را منتشر می کند ، نور از میان بافت‌ها عبور نموده (بافت بین پروب) و یک گیرندهٔ نوری آن را دریافت میکند و شریان را عبور میکند . نور قرمز توسط هموگلوبین و نور مادون قرمز توسط اکسی هموگلوبین جذب شده ، سپس این اطلاعات به خود دستگاه منتقل می‌شود و آنجا با یک محاسبهٔ لگاریتمی میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن مشخص می‌گردد . در واقع اين دستگاه ميزان اکسيژن را به عنوان درصدی از مولکولهای هموگلوبين که با اکسيژن آميخته شده‌اند را نسبت به ميزان کل مولکولهای هموگلوبين اندازه‌گيری می کند.
پالس اكسيمتر ابزار مناسبي است كه مي‌تواند هيپوكسي را پيش از بروز علائم و نشانه‌هاي آن تشخيص دهد و علاوه بر تشخيص هيپوكسي ابزار مناسبي براي پايش كارآيي لوله ی هوايي و اكسيژن درماني به منظور تشخيص بهبودي يا بدتر شدن بيمار نيز محسوب مي‌شود.
پالس اكسيمتر را بايد در تمام شرايطي كه وضعيت اكسيژن بيمار نگران كننده است يا حتي به ميزان كم مشكوك به هيپوكسي هستيم به كار گرفت. در بسياري از سيستمهاي اورژانس، در تمام شرايط اورژانسي براي بيماران، پالس اكسيمتر گذاشته مي‌شود. عدد پالس اكسيمتر گاه به عنوان “ششمين علامت حياتي” خوانده مي‌شود.
علل محاسبه ي غلط دستگاه پالس اکسیمتر عبارتند از:
شوك يا هيپوپرفيوژن مربوط به از دست دادن خون يا خونرساني ضعيف.
كافي نبودن جريان خون درون بافت (هيپوولمي يا هيپوترمي).
مطابقت نداشتن سرعت ضربان يا موج نبض پالس اكسيمتر با نبض واقعي بيمار.
برق قوي.
ناهنجاري‌هاي خاص هموگلوبين.
عدم وجود نبض در يك اندام.
آنمي؛ اگرچه در بيماراني كه به شدت آنميك هستند، ممکن استSpO2 نرمال باشد، ولي مقدار كل هموگلوبين در دسترس براي حمل اكسيژن، ممكن است به طور قابل توجهي كاهش يافته باشد، به طوري كه بيمار در سطح سلولي دچار هيپوكسي شده باشد.
انقباض عروق محيطي (سپسيس، هيپوترمي يا آسيب اندامها بر اثر سرما).
لاك ناخن (در صورت اتصال پروب به انگشت دست).
اگر بيمار به انگشتان خود لاك زده است، گيره‌ي پالس اكسيمتر را به طرفين انگشت وصل كنيد يا اينكه با استون، لاك را پاك نماييد.
رنگ حنا.
اگر بيمار انگشتان دستها و پاهاي خود را حنا كرده باشد، پالس اكسيمتر عددي را نشان نداده و پیغام “سنسور را چک کنید” ظاهر مي‌شود.
عدم تطابق تعداد نبض واقعي بيمار با تعداد نبضي كه پالس اكسيمتر نشان مي‌دهد.
اكثر پالس اكسيمترها علاوه بر درصد اشباع، تعداد نبض را نيز نشان مي‌دهند. اگر تعداد نبضي كه توسط پالس اكسيمتر نشان داده مي‌شود با تعداد نبض واقعي بيمار برابر نباشد، احتمال اينكه پالس اكسيمتر، درصد اشباع اكسيژن و جريان خون را نيز به درستي نشان ندهد، بالا ميرود. بنابراين عددSPO2احتمالاً دقيق نيست.
مسموميت با مونوكسيد كربن.
در مسموميت با مونوكسيد كربن (CO)، عدد پالس اكسيمتر (عدد درجه‌ي اشباع) به ميزان بسيار زيادي بالا خواهد بود كه كاملا غيردقيق است. در حاليکه دستگاه، SpO2 را ۱۰۰% نشان مي‌دهد، بافتهاي بيمار شديداً ايسكميك هستند و بيمار ممكن است كاملا هيپوكسيك باشد. در واقع چون پالس اكسيمتر درصد هموگلوبين اشباع را نشان مي‌دهد، اين واقعه رخ مي‌دهد. پروب پالس اكسيمتر نمي‌تواند بين هموگلوبين اشباع شده با اكسيژن يا مونوكسيد كربن افتراق قائل شود، لذا دستگاه، SpO2را ۱۰۰% نشان می‌دهد، در حالیکه هموگلوبين بيمار، به جاي اكسيژن با مونوكسيد كربن اشباع شده است.
از آنجا كه تمايل هموگلوبين به مونوكسيد كربن، ۲۰۰ تا ۳۰۰ بار بيش از تمايل آن به اكسيژن است، بخش عمده‌ي هموگلوبين خون با مونوكسيد كربن اشباع مي‌شود. اين امر باعث ايجاد وضعيت هيپوكسيك كشنده مي‌شود، اما پالس اکسیمتر، SpO2 را بالا نشان می‌دهد. در اين وضعيت بايد بيمار را به صورت كلي ارزيابي كنيد. عدد SpO2تنها يك ابزار در ارزيابي بيمار است.
